J Educ Res Nurs. 2016; 13(3): 226-234 | DOI: 10.5222/HEAD.2016.226

Some Sociodemographic Characteristics, Healthy Lifestyle Behaviors and Health Beliefs of Individuals Aged 50 and over Effect on Screening Behaviors of Colon Cancer

Medine Yılmaz, Feyza Dereli, Gülçin Yelten
Izmir Katip Celebi University, Health Sciences Faculty, Nursing Department

INTRODUCTION: The aim of this study was to determine Colon Cancer Screening-related Behaviors and Health Belief Levels of individuals aged 50 and over.
METHODS: This descriptive and correlational study was conducted at a family health center with 132 individuals aged 50 years and over. To collect data, the Colon Cancer Risk Assessment Form and the Health Belief Model Scale for Protection from Colorectal Cancer were used.
RESULTS: Only 10.7% of the participants had a fecal occult blood test and 9.2% had a colonoscopy, during the ten years preceding the study. The analysis revealed that of the participants, those who were females, nonsmokers, nondrinkers and those who exercised had the fecal occult blood screening test more often than did their counterparts [5.2 times (CI=1.01-26.8), 0.2 times (CI=0.04-0.8), 0.13 times (CI=from 0.02-0.8), 0.10 times (CI=0.01-0.5) more respectively]. Male gender, age over 65 years and illiteracy affected the different dimensions of health beliefs adversely (p<0.05).
DISCUSSION AND CONCLUSION: Training and counseling services on healthy lifestyle behaviors would encourage people to display positive behaviors towards screening tests. The results of the study revealed the importance of carrying out these services with males, those above 65 years of age and those with low education. Nurses working in every area of medicine can ensure the participation of those at-risk groups in screening tests by raising their awareness of these tests.

Keywords: Colorectal cancer, health behaviours; health belief; nursing; screening

---

Elli Yaş ve Üzerindeki Bireylerin Bazı Sosyodemografik Özellikleri, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Sağlık İnançlarının Kolon Kanserine İlişkin Tarama Davranışlarına Etkisi

Medine Yılmaz, Feyza Dereli, Gülçin Yelten
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü

GİRİŞ ve AMAÇ: Bu çalışmanın amacı 50 yaş ve üzerindeki bireylerin bazı sosyo-demografik özellikleri, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlık inançlarının kolon kanserine ilişkin tarama davranışlarına etkisinin belirlenmesidir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Tanımlayıcı ve ilişkisel tipte olan bu araştırma bir aile sağlığı merkezinde 50 yaş ve üzerindeki 132 birey ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplamada Kolon Kanseri Risk Belirleme Formu ve Kolorektal Kanserden Korunmaya Yönelik Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır.
BULGULAR: Son 10 yıl içinde bireylerin %10.7’si gaitada gizli kan testi ve %9.2’si kolonoskopi yaptırmıştır. Yapılan analizlerde kadınların erkeklere göre 5.2 kat (CI=1.01-26.8), sigara içmeyenlerin içenlere göre 0.2 kat (CI=0.04-0.8), alkol kullanmayanların kullananlara göre 0.13 kat (CI=0.02-0.8), egzersiz yapanların yapmayanlara göre 0.10 kat (CI=0.01-0.5) daha fazla gaitada gizli kan tarama testi yaptırdığı belirlenmiştir. Erkek cinsiyet ve 65 yaş üzerinde olmak, okuryazar olmamak sağlık inançlarının farklı alt boyutlarını olumsuz etkilemektedir (p<0.05).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ilişkin yürütülecek eğitim ve danışmanlık hizmetleri bireylerin uygun tarama davranışlarına katılımını artıracak girişimlerdir. Araştırma sonuçları, yürütülecek bu programların erkek cinsiyet, 65 yaş üzeri ve eğitim düzeyi daha düşük olan bireylere yönelik olmasının önemini ortaya koymaktadır. Her alanda çalışan hemşireler farkındalık eğitimleri yoluyla riskli yaş grubundaki bireylerin taramalara katılımlarını sağlayabilirler.

Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, kolorektal kanser; sağlık davranışı; sağlık inancı; tarama

---

CITE